สารก่อภูมิแพ้ คือ สารที่ไปกระตุ้นให้ร่างกายเกิดปฏิกิริยาไวต่อสารชนิดนั้นๆ แล้วแสดงอาการแพ้ออกมาในรูปแบบต่างๆ เช่น คันตามผิวหนัง แสบตา เคืองตา คัดจมูก จาม ท้องเสีย ปวดท้อง หายใจลำบาก เป็นต้น
อาการของแต่ละคนก็จะแตกต่างกันไปถึงแม้จะแพ้ในสารก่อภูมิแพ้ตัวเดียวกันก็ตาม แล้วอะไรบ้างที่เป็นสารก่อภูมิแพ้ที่พบกันบ่อย ได้แก่
ฝุ่นละออง คือของแข็งที่มีขนาดเล็ก ลอยอยู่ในอากาศและ ฝุ่นละอองอาจเกิดจาควันไฟ ไอเสียรถยนตร์ ควันจากโรงงานอุตสาหกรรม
ไรฝุ่น เป็นสัตว์ที่จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับแมงมุน ตัวไรมีประมาณ 13 ชนิดที่เราสามารถพบได้ในบ้าน ไรฝุ่นจะกินเศษขี้ไคล ขี้รังแค สะเก็ดผิวหนังของคนและสัตว์เลี้ยงเป็นอาหาร สารก่อภูมิแพ้มักจะอยู่ในมูลและซากของไรฝุ่น องค์การอนามัยโลก ได้กำหนดระดับสารก่อภูมิแพ้ไว้ คือ 2 ไมโครกรัมต่อฝุ่น1 กรัม หรือไรฝุ่น 100-500 ตัวต่อฝุ่น 1 กรัม เป็นระดับที่สามารถกระตุ้นให้ผู้ป่วยมีอาการหอบหืด และ 10 ไมโครกรัมต่อฝุ่น 1 กรัม จะทำให้ผู้ป่วยมีอาการหอบหืดเฉียบพลันได้ ในกรุงเทพฯ พบปริมาณสารก่อภูมิแพ้ที่ 5 ไมโครกรัมต่อ ฝุ่น 1 กรัม
เชื้อรา เป็นจุลินทรีย์ที่ร่องลอยอยู่ในอากาศที่เราหายใจอยู่ทุกวัน เชื้อราจะเจริญเติบโตได้ดีในที่ๆมีความขื้นสูง มีแหล่งอาหารประเภทอินทรีย์สาร อย่าง กระดาษ ไม้ ผ้า เชื้อราบางชนิด เราสามารถมองเห็นมันได้หรืออาจได้กลิ่นจากที่การระเหยสารเคมีออกมา เราสามารถพบเชื้อราได้ตามเพดาน ผนังอาคาร ด้านหลังวอลเปเปอร์ ชิ้นส่วนของระบบระบายอากาศ (ถาดน้ำทิ้งของเครื่องปรับอากาศ)
อาหาร สารอาหารที่ทำให้เกิดโรคภูมิแพ้มักเป็นสารอาหารจำพวกโปรตีน ที่ทนต่อความร้อน ทนต่อการย่อยของกรดในกระเพาะอาหาร และเอนไซม์ในลำไส้เล็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาหารทะเล อย่างกุ้ง ปู ปลา แมงดาทะเล ปลาหมึก, อาหารมักดอง เช่นเต้าเจียว ผักกาดดอง หน่อไม้ดอง ,เห็ด เห็ดเป็นเชื้อราอย่างหนึ่ง ในประเทศญี่ปุ่น เห็ดโคนญี่ปุ่น (เห็ดมัตซึตาเกะ) ถูกขึ้นทะเบียนให้เป็นอาหารอาจก่อให้เกิดภูมิแพ้ รวมไปถึงการแปรรูปเห็ดชนิดนี้ด้วย, นมวัว เป็นอาหารที่ก่อให้เกิดภูมิแพ้ในเด็กทั่วโลก รวมถึงธัญพืช ,ถั่วลิสง, งา เป็นต้น
ในปัจจุบันมีการจัดการหรือควบคุมอาหารก่อภูมิแพ้ในอุตสาหกรรมอาหาร เพื่อไม่ให้เกิดอันตรายกับผู้บริโภค โดยแต่ละประเทศจะมีข้อกำหนดประเภทของอาหารที่ก่อภูมิแพ้ และกำหนดมาตราการต่างๆสำหรับผู้ผลิตในอุตสาหกรรมอาหาร เช่น ต้องระบุข้อความตามที่กฏหมายกำหนดบนฉลากสินค้า เป็นต้น อย่างในสหภาพยุโรป ได้ระบุอาหารที่ก่อภูมิแพ้ไว้ 12 ชนิด ได้แก่ ธัญพืชที่มีกลูเตน (ข้าวสาลี ไรน์) สัตว์น้ำ สัตว์น้ำมีเปลือก น้ำนม ถั่งลิสง ถั่วเหลือง งา ถั่วต่างๆ ไข่ มัสตาร์ด คื่นช่าย (รวมถึงแครอท เซลารี่ พาร์สลีย์) , อาหารที่มีการใช้สาร ซัลเฟอร์ไดออกไซด์และสารในกลุ่มซัลไฟต์เพื่อเป็นวัตุเจือปนอาหาร ในประเทศญี่ปุ่นจำแนกอาหารก่อภูมิแพ้ได้ 2 กรณี ได้แก่ อาหารก่อภูมิแพ้ที่บังคับให้ติดฉลาก มี 5 อย่าง (ข้าวสาลี โซบะ ไข่ นม ถั่วลิสง) และอาหารที่แนะนำว่าอาจก่อให้เกิดภูมิแพ้มี 19 ชนิด เช่น หอยอะวาบิ ไข่ปลาอิคูระ ปลาแซลมอน ถั่วเหลือง ฯลฯ
แมลง เศษซากของแมลงที่ตายแล้วอาจจะเข้าสู่ร่างกายได้โดยการหายใจ การปนเปื้อนกับอาหาร การสัมผัสโดยไม่รู้ตัว เช่น แมลงสาบ ยุง
เกสรดอกไม้ ดอกหญ้า ที่ปลิวมาตามกระแสลม เป็นการแพ้ในส่วนของโปรตีนในเกสรดอกไม้ ในฤดูหนาวจะมีลดพัดแรงทำให้ละอองเกสรถูกพัดลอยในอากาศมากกว่าปกติ
สัตว์เลี้ยง สารก่อภูมิแพ้ในสัตว์เลี้ยง เช่น ขน สะเก็ดผิวหนัง น้ำลาย และสัตว์ยังเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของไรฝุ่นอีกด้วย นอกจากนี้สัตว์เลี้ยงที่อยู่ในกรง จะสะสมฉี่ อึ เป็นแหล่งกำเนิดเชื้อรา แบคทีเรีย ได้
ยา ยาที่มักทำให้เกิดอาการแพ้ง่าย ได้แก่ ยากลุ่มเพนิซิลลิน ซัลโฟนาไมด์ และยาแก้ปวด
การเปลี่ยนแปลงอากาศ เช่น อากาศเย็นจัด ฝนตก พัดลมเป่านานๆ
สารก่อภูมิแพ้ เหล่านี้เป็นสิ่งที่อยู่รอบๆตัวเราตลอดเวลา สามารถพบเจอได้ตลอด หากเราหันมาสังเกตุตัวเองว่าอะไรคือสารก่อภูมิแพ้สำหรับตนเอง ก็จะสามารถป้องกันการเกิดรคภูมิแพ้ได้หรือไม่กระตุ้นอาการภูมิแพ้ที่เป็นอยู่ให้มีอาการรุนแรงขึ้น
